Genel Bakış
Türkiye ile Yunanistan arasındaki ekonomik ve ticari ilişkiler Türkiye-AB Ortaklık Konseyi’nin 6 Mart 1995 tarihli toplantısında kabul edilen 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı uyarınca, 1 Ocak 1996 tarihinden itibaren geçerli Gümrük Birliği çerçevesinde yürütülmektedir. İki ülke arasındaki tarihsel temeller ve siyasi problemler ilişkilerin uzun yıllar sınırlı kalmasına neden olmuş; 1999 yılında her iki ülkede yaşanan deprem felaketinden sonra başlayan yakınlaşma süreciyle; ilişkilerde olumlu gelişmeler yaşanmış, her iki ülke dışişleri bakanlarının başlattığı diyalog süreci ikili ilişkilerimizin gelişmesine atılan önemli bir adım olmuştur.
Bu çerçevede son yıllarda iki ülke iş adamlarının karşılıklı yatırım ve işbirliğinde büyük adımlar attığı görülmektedir. Son dönemlerde özellikle Türkiye’de yatırım yapan Yunan şirketlerinin sayısında ve yapılan yatırımlarda önemli artış kaydedilmiştir. T.C.Merkez Bankası verilerine göre, Yunanistan’ın 2002-Temmuz 2017 arasında ülkemizde gerçekleştirdiği doğrudan yatırımlar %4.8 oranında artış göstermiştir. 31.07.2017 tarihi itibariyle, ülkemize gerçekleştirilen uluslararası doğrudan yatırımlarda Yunanistan 10uncu sırayı almaktadır. Yine T.C.Merkez Bankası verilerine göre, 700’den fazla Yunan sermayeli firmanın Türkiye’de yatırımları bulunmakta olup, Yunan yatırımcıların ülkemize yaptığı toplam yatırım tutarı yaklaşık 6,9 milyar Dolar’dır. Öte yandan Yunanistan’da faaliyet gösteren Müşavirliğimizde kayıtlı 38 Türk sermayeli şirket ve işletme bulunmaktadır. Türkiye’deki Yunan yatırımcılar, genellikle toptan ve perakende ticaret, inşaat, bilişim teknolojisi, (IT) ve turizm sektörlerinde faaliyet gösterirken, Yunanistan’daki belli başlı Türk yatırımları, bankacılık, marina işletme, otomotiv yedek parça, plastik sektörlerinde gerçekleşmiştir.
Yunanistan’daki önemli Türk yatırımlarının başında 2008 yılında kurulan T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Atina Şubesi ve akabinde açılan Gümülcine, İskeçe ve Rodos Şubeleri yer almaktadır. 2013 yılı Aralık ayı başlarında Yunanistan’ın en değerli arazisinde kurulu bulunan Astir Palace Resort Hotel, Doğuş grubunun hissedarı bulunduğu AGC Equity Partners'in kontrolündeki Arap Jermyn Street Real Estate Fund şirketine satılmıştır. Doğuş Holding ayrıca Atina’daki Flisvos Marinası, Pire’deki Zea Marinası, Lefkada adasındaki Lefkas Marinası ve Korfu adasındaki Gouvias Marinası’nın işletmesini almıştır. Benzer şekilde, Setur Marina’da Midilli Marinası’nın işletmesini satın almıştır.
2013 yılı Ekim ayında merkezi Atina’da bulunan Artenius Hellas A.E firmasının Volos’taki üretim tesisi Polietilen Tereftalat (PET) fabrikasının %100 hissesini POLİSAN firması satın almıştır. Pak Holding’de 2012 yılında karton ve ambalaj kağıdı üretimi yapan Selanik merkezli Mel Paper SA’ı satın almıştır.
Atina’daki Hilton Oteli’nin çoğunluk hissesinin satışı ile ilgili olarak açılan ihaleyi en yüksek teklifi veren Doğuş Grubu’na ait “D-Marine Investments Holding B.V” ve Yunan “Tourism Enterprises of Messinia S.A.”den oluşan konsorsiyum 2016 yılında kazanmıştır. Son dönemde Yunanistan’daki en ilgi çekici yatırım ise, 2016 yılı başlarında Acun Medya tarafından Atina’da televizyon programcılığı alanındaki şirket kuruluşu ile geçekleştirilmiştir.
Mado Dondurma ise, Selanik merkezli bir şirket kurmak suretiyle Yunanistan’da faaliyete geçmiştir.
Geçmiş yıllarda, ülkemizde Yunanistan tarafından gerçekleşen büyük yatırımların başında; Yunanistan’ın en büyük bankası National Bank of Greece (NBG)’in 2006 yılında Finansbank’ın çoğunluk hisselerini satın alarak Türkiye’de finans sektörüne girmesi gelmekte idi. Ancak National Bank of Greece, ekonomik krizden çıkabilmek için Finansbank’ta bulunan %99.81 oranındaki hisselerini Katar National Bank SAQ’ya satmıştır. Banka tarafından yapılan açıklamada bu satışın takribi değerinin 3,6 milyar Euro olduğu bildirilmiştir. Benzer şekilde, Yunanistan’ın en büyük bankalarından EFG Eurobank da, 2006 yılında 142 milyon Euro vererek aldığı %70 oranındaki Tekfenbank hisselerini Yunanistan’daki ekonomik kriz nedeniyle Kuveytli Burgan Bank’a satarak Türkiye’deki ortaklığından ayrılmak zorunda kalmıştır.
2013 yılı içerisinde gerçekleşen diğer bir yatırım ise, Türkiye’de gerçekleşmiş, Yunan aluminyum firması ALUMIL, Has Metal ile Türkiye’de aluminyum işleme üzerine bir şirket kurmuştur. Intralot şirketi ise, 2001 yılında kurduğu Inteltek ünvanlı şirket ile Türkiye’de şans oyunları alanında faaliyet göstermektedir. Türk vatandaşlarının Yunanistan’da yatırım yapmalarının önündeki en büyük engel oturum izinlerinin verilmesi sırasında karşılaşılan sorunlardır.